کد مطلب:26548 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

با توجه به اين كه بسياري از علوم توسط دانشمندان اسلامي پايه گذاري شده است چرا امروز جامعة مسلمانان از كاربرد و استفاده از آن محرومند؟

واقعيت آن است كه اسلام و دانشمندان اسلامي نقش بنيادي در تمدن و پيشرفت و گسترش علوم داشته و پايه هاي علوم مهم را پي ريزي كرده اند. متأسفانه مسلمانان به رغم فرهنگ غني و پيشرفت هاي چشمگير علوم بر اثر داشتن حكومت هاي فاسد و عدم توجه به اسلام و قرآن و تسليم در برابر تهاجم فرهنگي دشمن و دسيسه هاي آنان نتوانستند از علوم خوب بهره بگيرند و جامعة اسلامي افول نمود. به نظر مي رسد عوامل متعددي در عدم بهره گيري از علوم تأثير گزار بوده است كه اين عوامل مكمل يكديگر بوده اند. در يك مرزبندي مي توان به عوامل زير اشاره نمود:

1- برداشت غير منطقي از تعاليم اسلام.

اين هم دسيسه استعمار است. كاري كردند كه مسايل اسلامي را از مفهوم اصلي منحرف سازند چرا كه عدم بهره گيري از علوم اسلامي و برداشت غير صحيح از تعاليم اسلام، موجب انحطاط بود.

در جامعة اسلامي اين تز مطرح شد كه اسلام با علم و تمدن مخالف بوده و بين دين و علم تضاد و پارادوكس وجود دارد. شعار جدايي دين از علم از فرضيه هايي بود كه شديداً فضاي جامعه اسلامي را تحت تأثير قرار داد و تز علم زدايي، ارزشمند شناخته شد، و اين باور تقويت شد كه تمدن و علم گرايي با اسلام همسويي ندارد؛ ولي واقعيت غير آن است كه بيان شد، زيرا اسلام نه تنها با علم - البته علوم مورد تأييد اسلام - تضاد ندارد، بلكه اسلام با : اقرأ بسم ربك...3 آغاز كرد و همگان به دانش آموزي و علم گرايي فرا خوانده شدند: طلب العلم فريضة....4 در يادگيري علوم مرزهاي جغرافيايي برداشته شد5 و از حكمت به عنوان گمشدة مؤمنان ياد گرديد: الحكمة ضالّة المؤمن....6

اسلام به ذات خود ندارد عيبي

هر عيبي كه هست از مسماني ماست

2- تضاد دنيا و آخرت.

يكي از علل مهم كه جامعة اسلامي را دچار بحران علمي نمود، نگرش تضاد دنيا و آخرت بود. متأسفانه در فضاي جامعة اسلامي اين نگرش به وجود آمد كه اسلام گرايي و مسلمان واقعي بودن با فاصله گيري از دينا و پيشرفت هاي علوم به وجود مي آيد و علم دوستي نوعي دنيا گرايي است؛ از اين رو برخي از مسلمانان علم آموزي براي دختران را جايز ندانسته و علوم رايج دنيا را قبول نداشتند. طبيعي است كه چنين نگرشي روند فرايند بهره گيري از علوم را كند مي كند و مردم از علومي كه مسلمانان بنيانگذار آن بودند، فاصله مي گرفتند.

در آموزه هاي ديني نه تنها بين دنيا و آخرت تضاد وجود ندارد، بلكه اين دو مكمل يكديگرند. دنيا پل ارتباط يآخرت است. البته اسلام با دنيا گرايي محض مخالف است، ولي هيچ گاه مسلمانان را از بهره گيري منطقي از دنيا و مواهب آن نهي نكرده است، از اين رو اسلام مسلمانان را فرا خوانده است كه علوم رايج جهان را ياد گرفته و در تعاليم و تربيت پيشگام باشند.

3- سياست رهبران ظالم.

بي ترديد يكي از علل عمدة عدم بهره گيري از پيشرفت هاي علمي، استراتژي رهبران ظالم و علم ستيز بود. آنان كه ادامة زندگي و حكومت خويش را در ناداني و علم زدايي مردم جستجو مي كردند به فرهنگ سازي و رواج علوم بها نمي دادند. متأسفانه سياست علم ستيزي رهبران ظالم با تز اين كه مسلمانان استقلال فرهنگي ندارند، همسو شده، اين باور را به وجود آورد كه مسلمانان تمدن نداشته و اين غربيان و بيگانگان هستند كه صاحب فن آوري در علوم هستند. چنين فضايي موجب شد كه عملاً بهره گيري از تمدن و علوم اسلامي فراموش گردد.

4- استراتژي دشمنان.

يكي از عوامل مهم بسيار تأثير گذار در عدم بهره گيري از علوم اسلامي سياست دشمنان است. دشمنان براي از بين بردن استقلال فرهنگي نخست به فرار مغزها پرداختند. دشمن با بهره گيري از تمام اهرم ها القا نمود كه مسلمانان داراي فرهنگ نبوده و هر گونه پيشرفت هاي علمي در بهره گيري از علوم و فنون غربيان امكان پذير است. متأسفانه برخي از مسلمانان تحت تأثير تبليغات هدف مند دشمن قرار گرفتند و به نخبگان و صاحبان انديشه بها نداده و مجذوب فرهنگ و علوم بيگانگان شدند. از سوي ديگر دشمن با بهره گيري از راهكارهاي مناسب به فرار مغزها پرداخت. طبيعي است نخبگان قرن ها قبل علوم را پديد آوردند، ولي تكميل و گسترش علوم، نياز به فكر و مغزهاي جديد دارد. دشمنان با سياست فرار مغزها هم نوعي بدبيني نسبت به علوم اسلامي در جامعه به وجود آوردند و هم مغزها را از مسلمانان گرفتند. مجموعة عوامل مذكور موجب شد كه از علم وتمدن اسلامي بهره ور نشده و جامعة اسلامي از نظر تمدن و دانش گرايي از قافلة علم عقب ماند.

3 علق(96) آية 1.

4 ميزان الحكمة ج 3، ص 2065، به نقل از امالي طوسي، ص 488.

5 بحارالانوار،ج 1، ص 177؛ محجه البيضاء، ج 1، ص 91.

6 امالي طوسي، ص 625؛ نهج البلاغه، حكمت 80.